Thái tử phi của Đức Victoria, Vương nữ Vương thất

Thiết lập Đế chế Đức

Lễ tuyên cáo về sự thống nhất nước Đức, họa phẩm của Anton von Werner, 1885. Bismarck đứng chính giữa vận đồ trắng. Thái tử đứng phía sau Nhà vua.

Ngày 18 tháng 1 năm 1871 (kỉ niệm ngày gia đình Hohenzollern trở thành hoàng tộc năm 1701), nguyên thủ tất cả các lãnh địa thuộc Liên bang Bắc Đức và miền Nam Đức gồm (Bayern, Baden, WürttembergHesse-Darmstadt) cùng tôn Wilhelm I làm Hoàng đế Đức tại Sảnh Mirrors thuộc Cung điện Versailles. Sau đo họ thành lập một liên minh với tên gọi là Đế quốc Đức. Friedrich và Viktoria trở thành Hoàng thái tử và Hoàng thái tử phi trong khi Otto von Bismarck được bổ làm Thủ tướng của Đế quốc.[88]

Sau đó, các nước Công giáo ở miền Nam Đức trước kia thần phục nước Phổ bằng hiệp định Zollverein (Liên minh Hải quan), cũng chính thức gia nhập vào Liên bang Đức thông qua Hiệp ước Versailles (26 tháng 2, 1871) và Frankfurt (10 tháng 5, 1871).[89]

Vương phi khai sáng

Thái tử phi Viktoria. Họa phẩm của Heinrich von Angeli, 1871.

Mặc dù được nhận phong Nguyên soái lục quân sau những chiến công trong các cuộc chiến những năm 1860, Friedrich không nhận được quyền lực chỉ huy nào trong quân đội sau Chiến tranh Pháp-Phổ. Trên thực tế, Hoàng đế đã không tin tưởng con trai ông và không cho Friedrich tham gia công việc nhà nước vì cho rằng ông "quá thân Anh".[90] Hoàng thái tử được bổ nhiệm làm "Người bảo hộ Văn hóa hoàng gia", nhiệm vụ khiến vợ ông rất phấn khích. Theo lời dặn của cha, Viktoria tiếp tục mở rộng quan hệ với các nhà tri thức sau khi đến Đức: bà đọc các tác phẩm của Goethe, Lessing, HeineStuart Mill[91] và thường xuyên cùng chồng triệu kiến họ. Nhà văn Gustav Freytag là bạn thân của hai người. Gustav zu Putlitz được bổ nhiệm làm quản gia cho Friedrich trong một thời gian. Mặc cho sự phẫn nộ từ thân mẫu, Vikcky tỏ ra hứng thú với Thuyết Tiến hóa của Darwin cùng những tư tưởng của nhà địa chất Anh Lyell.[92] Nhà thiên văn học người Đức Wilhelm Julius Foerster ghi nhận rằng bà đã thường đến thăm Đài Thiên văn Berlin Observatory và dành sự quan tâm đến những nghiên cứu thiên văn của ông, và sự phát triển của Cộng đồng Văn hóa Đạo đức Đức.[93] Muốn hiểu biết thêm về chủ nghĩa xã hội, bà đã đọc các tác phẩm của Karl Marx và khuyến khích chồng đến salon của Nữ Bá tước Marie von Schleinitz, một nơi được biết đến là chỗ họp mặt của những người phản đối Bismarck.[94]

Không như nhiều người cùng thời, Viktoria và Friedrich bác bỏ Chủ nghĩa bài Do Thái. Trong bức thư gửi cho mẫu thân, Thái tử phi chỉ trích nặng nề bài luận văn Das Judenthum in der Musik của Richard Wagner, thứ bà cho là vô lý bà bất công.[95] Về phần Friedrich, ông không ngần ngại xuất hiện trước công chúng để diễn thuyết trong giai đoạn phong trào bài Do Thái bắt đầu lan rộng đầu những năm 1880.[96] Giai đoạn 1880 - 1881, có một cuộc vận động gọi là Phong trào ''Völkisch'' nhằm chống lại người Do Thái, lãnh đạo là Mục sư Adolf Stoecker và sử gia Heinrich von Treitschke, dẫn đến một phần tư triệu người Đức kí vào đơn thỉnh nguyện yêu cầu chính phủ cấm nhập cư Do Thái, cấm người Do Thái nắm giữ các chức vụ công cộng, làm giảng viên ở các trường học và cấm họ học Đại học, đó là chỉ bước mở đầu cho âm mưuu cuối cùng của völkisch là tước quốc tịch của người Do TháiĐức.[97] Cả Stoecker và Treitschke rất nổi tiếng và được trọng vọng ở Đức, và chiến dịch bài Do Thái của họ thu hút được sĩ ủng hộ của nhiều sĩ quan quân đội Phổ, sinh viên đại học và trong triều đình, nhưng Thái tử phi lại đứng ra chống lại những người đứng đầu phe Bài Do Thái, viết rằng "Treitschke và các cộng sự của hắn là những kẻ điên cuồng và nguy hiểm nhất".[97] Trong một bức thư khác, Viktoria viết rằng bà xấu hổ về đất nước bà đang sống vì Stoecker và Treitschke "cách đối xử thù hận đối với những người khác chủng tộc, khác đức tin đã trở thành một phần không thể thiếu (và không có nghĩa là tồi tệ nhất) của đất nước chúng tôi!".[97] Viktoria cùng chồng, mặc trang phục của Nguyên soái quân đội Phổ, tham gia một sự kiện ở Berlin năm 1880 để ủng hộ người Do Thái đang bị đe dọa bởi thứ mà Viktoria gọi là cuộc tấn công "ô nhục" của Treitschke.[97] Năm 1881, vợ chồng Thái tử tham dự một sự kiện ở Wiesbaden "để minh chứng rõ ràng cho khả năng của chúng ta" khi Reichstag bắt đầu tranh luận vấn đê bài xích Do Thái.[97] Mẫu thân của Thái tử phi, Victoria của Anh tự hào về nỗ lực của con gái và con rể nhằm ngăn chặn chiến dịch völkisch, bà gửi thư cho Friedrich nói rằng: "Ta rất vui vì con ta đã lấy được một người đàn ông như cậu, người đã sẵn sàng đứng lên vì quyền lợi của người Do Thái.[98] Tại hai điện Kronprinzenpalais và Neues Palais ở Potsdam, vợ chồng Thái tử tiếp nhiều khách, bao gồm một số người Do Thái, điều này dẫn đến sự bất bình từ Hoàng đế và triều đình. Trong số các khách có bác sĩ Hermann von HelmholtzRudolf Virchow, triết gia Eduard Zeller và sử gia Hans Delbrück.[99] Vị Nguyên soái có tư tưởng bài Do Thái Alfred von Waldersee cảm thấy bị đe dọa nếu một ngày nào đó Friedrich trở thành Vua và Viktoria là Hoàng hậu, bèn lên kế hoạch về cuộc đảo chính quân sự để ủng hộ Hoàng tôn; bắt Victoria trở về đảo Anh và thậm chí sẽ xử tử bà nếu bà trở về Đức; chấm dứt chế độ bầu cử phổ thông trong Reichstag; và khởi động một cuộc chiến để với Pháp, ÁoNga.[100] Chỉ khi Friedrich chết sớm vì bệnh ung thư không lâu sau khi lên ngôi Hoàng đế năm 1888 mới chấm dứt kế hoạch của Waldersee.

Là một người yêu nghệ thuật, Viktoria học qua các lớp vẽ tranh, tham gia các lớp học của Anton von Werner[101]Heinrich von Angeli.[102] Bà cũng tài trợ cho giáo dục và là thành viên của hiệp hội được thành lập bởi Wilhelm Adolf Lette năm 1866, với mục tiêu cải thiện nền giáo dục dành cho phụ nữ. Từ 1877, Vicky lập các trường học cho phụ nữ ("Victoriaschule für Mädchen") do các giáo viên người Anh dạy, ngoài ra còn có các trường đào tạo y tá ("Victoriahaus zur Krankenpflege") dựa theo mô hình Anh.[103]

Người mẹ trong gia đình

Gia đình Hoàng thái tử, 1875.Victoria cùng với Hoàng trưởng tử Wilhelm (người sau này là Hoàng đế Đức), chụp vào những năm 1870.

Con trai lớn của Viktoria trải qua nhiều cuộc trị liệu cho cánh tay không lành lặn của anh ta. Các phương pháp kì quái, như "phòng tắm thú" tức là nhúng cánh tay của bệnh nhân vào ruột của những con thỏ vừa chết, được thực hiện một cách đều đặn.[104][105] Thêm nữa, Wilhelm cũng phải dùng đến trị liệu bằng điện trong một nỗ lực nhằm ngăn dây thần kinh vượt qua cánh tay trái tới cổ và ngăn chặn cái đầu nghiêng sang một bên.[106] Vicky buộc con trai phải tập cưỡi ngựa cho giỏi. Nhiều dị nghị nói rằng Wilhelm, người thừa kế ngai vàng, không thể cưỡi ngựa được khiến bà không chịu nổi. Những cuộc luyện tập cưỡi ngựa từ năm 8 tuổi khiến Wilhelm cảm thấy quá sức. Hoàng tôn khóc lóc khi phải ngồi trên ngựa và băng qua hàng trào. Anh ngã ngựa sau đó và mặc dù khóc lóc thảm thiết, Wilhelm vẫn bị bắt lên ngựa lần nữa. Sau vài tuần Wilhelm cũng có thể giữ được thăng bằng.[107] Wilhelm sau đó viết rằng: "Sự đau khổ mà trẫm phải chịu, trong lúc tập cưỡi ngựa, phần nhiều là do mẫu thân ta."[107]

Đối với Viktoria, việc con trai bị dị tật là một nỗi ô nhục. Những lá thư và nhật kí của bà cho thấy bà đau khổ khi thấy cánh tay bị thương của con trai và thấy tội lỗi vì sinh ra một đứa bé tật nguyền. Trong chuyến về thăm song thân năm 1860, Thái tử phi nói về con trai trưởng:

"Nó rất thông minh...nếu nó không có cánh tay bất hạnh đó, con sẽ rất tự hào về nó."[108]

Theo Sigmund Freud, do không thể chấp nhận tình trạng của đứa con, Viktoria giữ khoảng cách với Wilhelm, điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến nhân cách sau này của Wilhelm II.[106] Tuy nhiên, các học giả khác, như sử gia Wolfgang Mommsen, nhấn mạnh rằng Thái tử phi rất có ảnh hưởng lên các con. Theo ông, Vicky muốn con trai lớn lên theo cách nuôi dưỡng của Albert[109] và cố gắng nhất có thể, giáo dục con trai theo theo cách cha bà là Albert đã làm với bà. Năm 1863, Viktoria và Friedrickh mua một ngôi nhà ở Bornstedt để các con lớn lên ở một môi trường như Osborne House. Tuy nhiên, ảnh hưởng lên Viktoria đối với các con gặp một giới hạn: vì theo truyền thống gia tộc Hohenzollerns, các con trai bà được huấn luyện quân sự khi còn rất nhỏ, và Thái tử phi lo sợ nền giáo dục như thế sẽ làm suy yếu những phẩm chất của họ.[110]

Muốn cho các con có được nền giáo dục tốt nhất có thể, Viktoria cùng chồng giao việc giáo dục các con trai mình cho nhà văn tài hoa nhưng nghiêm khắc Georg Ernst Hinzpeter. Tuy mang mác là người theo chủ nghĩa tự do, Hinzpeter thật ra có tư tưởng khá bảo thủ, khiến Wilhelm và Henrich phải lớn lên trong môi trường giáo dục khắt khe nghiêm ngặt, không có khen ngợi hay khích lệ. Để hoàn thành việc học, các hoàng tôn đã được gửi đến một trường học ở Kassel, dù có sự chống đối của nhà vua và triều đình. Cuối cùng, Wilhelm đã theo học tại Đại học Bonn, trong khi người em trai, vốn không có cùng sở thích với anh mình, được gửi đến Hải quâny năm 16 tuổi. Nền giáo dục dành cho hai cậu bé đã khiến họ không có thái độ cởi mở và tự do mà cha mẹ họ mong muốn ở họ[111][112]

Trong khi hai con trai lớn dần trưởng thành, Viktoria gặp phải chuyện buồn bởi cái chết của cậu con trai út mới 11 tuổi Waldemar ngày 27 tháng 3 năm 1879bệnh bạch hầu.[113] Vẫn còn đau buồn vì cái chết của Sigismund, Thái tử phi lại phải mất thêm một đứa con nữa, đặc biệt căn bệnh mà Waldemar mắc phải cũng là bệnh đã gây ra cái chết cho em bà Alice, Đại Công nương xứ Hesse và by Rhine cùng cháu, Marie chỉ mấy tháng trước. Viktoria, tuy nhiên, cố giấu đi sự đau khổ, vì ngoại trừ chồng, không ai nữa trong gia đình chồng chịu cảm thông với bà.[114]

Nếu như các con trai khiến Viktoria phải dành nhiều sự quan tâm, thì các con gái bà lại không mấy nổi bật. Ngoại lệ là Charlotte, con gái lớn. Cô bé chậm phát triển và việc học tiến triển chậm, thời thơ ấu cô bé thường hay cáu giận. Lớn lên, công chúa thường ốm yếu và tính tình khó chịu. Hiện nay, nhiều sử gia (như John C. G. Röhl, Martin Warren và David Hunt) cho rằng Charlotte mắc hội chứng porphyria, giống như tổ tiên bên ngoại của bà là Vua George III. Điều này có thể lý giải các vấn đề về dạ dày-ruột, chứng đau nửa đầu và những cơn khủng hoảng thần kinh mà công chúa mắc phải. Các nhà sử học tin rằng lúc còn nhỏ Victoria bị chứng nhức đầu bà nổi ban da, phải điều trị bằng morphine cũng là di chứng của porphyria, mặc dù nhẹ hơn nhiều so với trường hợp của Charlotte.[115]

Các thỏa thuận hôn nhân: Khơi nguồn xung đột

Auguste Viktoria xứ Schleswig-Holstein, vợ của Hoàng tôn Wilhelm. Họa phẩm của Heinrich von Angeli, 1881.

Khi các con trưởng thành, Viktoria tìm nơi chỉ hôn cho họ. Năm 1878, Charlotte cưới người cháu họ của bà, Bernhard, Thế tử Saxe-Meiningen, triều đình Berlin vừa lòng. Ba năm sau, Viktoria muốn hỏi cưới Công nương Auguste Viktoria xứ Schleswig-Holstein cho Wilhelm, khiến Đức đình phản ứng dữ dội. Thủ tướng Bismarck chỉ trích thỏa thuận này vì cô dâu là người thuộc gia tộc Schleswig và Holstein bị Phổ đánh bại và thâu tóm năm 1864. Về nhà Hohenzollern, họ cho rằng Auguste Viktoria không xứng đáng với ngôi vị mẫu nghi tương lai của Đế quốc Đức vì xuất thân không cao. Sau nhiều tháng đàm phán, Viktoria chiến thắng, nhưng bà sớm rơi vào thất vọng khi cô con dâu không mang những tư tưởng tự do mà bà mong chờ.[116][117]

Thái tử phi, tuy nhiên, lại không được như ý khi xếp đặt hôn nhân cho con gái Viktoria. Năm 1881, công chúa rơi vào tình yêu với Đại Công tước Alexander I của Bulgaria và mẹ cô cố gắng xin phép Hoàng đế chấp thuận. Tuy là quân vương một nước, nhưng Đại Công tước Bulgaria là chào đời trước khi cha mẹ kết hôn, nên bị nhà Hohenzollern xem thường. Thêm vào đó, chính sách của Alexander áp dụng đối với Đại Công quốc Bulgaria là chống lại nước Nga, mà Nga lại là đồng minh nhiều năm của Phổ. Bismarck lo sợ rằng cuộc hôn nhân giữa một công chúa Đức và một kẻ thù của Sa hoàng Aleksandr II của Nga sẽ ảnh hưởng đến quan hệ giữa Liên minh Ba đế quốc, i.e. Đức-Áo-Nga. Nhà vua chuẩn y theo lời Thủ tướng, hủy bỏ hôn nhân, khiến Viktoria và Friedrich chưng hửng.[118]

Cuộc xung đột mới giữa cha và con dẫn tới Hoàng đế thay thế chỗ đứng của Thái tử trong các buổi lễ và sự kiện công cộng bằng Hoàng tôn Wilhelm, cũng là người đại diện cho triều đình Berlin ở nước ngoài.[118][119]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Victoria, Vương nữ Vương thất http://bivouac.com/MtnPg.asp?MtnId=909 http://qvj.chadwyck.com/marketing.do http://books.google.com/?id=hF11AAAACAAJ http://www.imdb.com/character/ch0109383 http://www.imdb.com/name/nm0447555/ http://hansard.millbanksystems.com/lords/1901/aug/... http://www.ph-rose-gardens.com/99940.htm http://users.uniserve.com/~canyon/christenings.htm... http://www.unofficialroyalty.com/victoria-princess... http://archive.wikiwix.com/cache/20110223202946/ht...